Edebiyatımızda bir devrin sonu: 'Eski Köye Yeni Roman'

Erkan Irmak, Eski Köye Yeni Roman'da bir dönem boyunca Türkiye'de etkili olmuş "köy romanı" türünün tarihini, kökenini ve sonunu ele alıyor.

Osmanlı'dan Cumhuriyet'e köy ve köylüye bakışın biçimlenişi ve dolayısıyla köyde geçen ya da köy temalı romanlarla köy romanlarının arasındaki türsel farka odaklanıyor. Bunu aynı zamanda kuramsal bir meseleye, romanın ne olduğu ve köy romanlarının nasıl tanımlanabileceği sorusuna ayırarak ayrıntılandırıyor.

Roman türünün diğer edebi türlerden nasıl ayırt edilebileceğini, ontolojik ve epistemolojik kaynaklarının neler olduğunu, roman hakkında öne sürülen farklı teorik yaklaşımların nasıl yorumlanabileceğini ve nihai olarak da bu tartışmaların sonunda bir "köy romanı" fikrinin hangi özellikler etrafında çerçevelendirilebileceğini tartışıyor.

Erkan Irmak, bir yandan 1950'den 1980'e uzanan bir süreçte "köy romanı tarihi" kılavuzu oluşturmaya çalışırken, diğer taraftan köy romanı türünü etraflıca tartışan bir kaynak ortaya çıkarıyor.

ERKAN IRMAK KİMDİR?

1983 yılında İstanbul’da doğdu. Lisans, yüksek lisans ve doktora derecelerini Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde tamamladı. Kayıp Destan'ın İzinde adlı Nâzım Hikmet'in Kuvâyi Milliye ve Memleketimden İnsan Manzaraları'na odaklanan yüksek lisans tezi, 2009 Memet Fuat Eleştiri/İnceleme Ödülü'ne layık görüldü. Aynı adla İletişim Yayınları’nca yayımlanan kitabı ise 2011’de Cevdet Kudret Jüri Özel Ödülü’nü kazandı. Azade Seyhan'ın Modern Türk Romanı isimli çalışmasını Türkçeye çevirdi.

Makale, deneme, çeviri ve eleştiri yazıları çeşitli dergi ve kitaplarda yer almıştır. 2011'den bu yana İstanbul Şehir Üniversitesi'nde eleştirel okuma ve yazma dersleri vermektedir.

(Erkan Irmak, Eski Köye Yeni Roman – Köy Romanının Tarihi, Kökeni ve Sonu (1950-1980), İletişim Yayınları, İnceleme, Aralık 2018, 332 s.)

VİDEO-KLİP | Turgut Uyar / "Binlerce"

binlerce pazartesi geçti ömrümde

hangisiydi o çıkaramıyorum

bir kiraz yediğimi hatırlıyorum kurtluydu

demek oldukça eski

bir de saçmasapan şeyler

bir kızın dizaltını örneğin

bir adamın çirkin sigara içişini

nasıl yaşanıyor bu vesayetli dünyada

hangi çılgınlar nasıl dayanıyor buna

kimsenin soyunu sopunu bulmak görevim değil

kendi öykümü düzenlemek yetiyor bana

güzel bir öğle vakti

eski güzel bir akşamı hatırlayarak

sonra dopdolu şeyler

damacanalar gibi

içim kabarıyor

sonu olsun diyorum

neyin sonu ama

hiç değilse bu taş basamakların

Yeryüzü Notları: Düşüş

Kendi kalbinin bir başkasının içinde attığına inanıyor musun?

Sen bir budalasın!

*

İnsan aslında başlarken, bir anlamda sonlandırmış da olmuyor mu her şeyi? Tükenişin, sonun mutlak olduğu bir deneyimler uzantısının hangi noktası gerçekten tutunmaya değer?

*

Bir insanın kendisi için yaptığı seçimin çoğu zaman bir başkasının ya da büyük bir topluluğun kader dediği şey olması ne büyük gariplik.

*

Çoğu zaman mutluluğumuzu, başkalarının mutsuzluğu üzerine kurguluyor olmamız mide bulandırıcı.

Bilincin bu kadar çok yara alıp paramparça ayrıştırıldığı bir yerde, onun bütünlüklü, çoğunluğun yararına bir şey ortaya çıkarabileceğine inanmak ne büyük şarlatanlık.

*

Lanet olsun iyiliğin egemenlerine

Yaşadım

Gördüm

ve

Tiksindim

Boş duvar (Şiir)

Sarı düz bir duvarda kocaman

masmavi bir leke gibi duruyorsun

Dokunuyorum yirmi üçlük parmaklarımla

mavi bir lekeye

Ve kalkıp o mavi kuşu öpüyorum

Yani soğuktan boyası silinmiş duvarı

Yani çatlamış duvarı

Yolundan çokça yokluğum geçmiş sökmüşüm hepsini

Yani ağrıyan dişlerimi

Yani çatlamış dudaklarını sevgilim

Çatlamış dudaklarını öpüyorum

Martin Eden